Adri Duivesteijn (1950-2023) was van grote betekenis voor de architectuur in Den Haag

Beeld uit film Intuition, zoektocht naar stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit, van Marit Geluk

Tekst: Leo Oorschot.

Vrijdag 17 maart 2023 overleed op 72-jarige leeftijd de PvdA-politicus Adri Duivesteijn. Voor de architectuur van de stad Den Haag was hij van grote betekenis en als wethouder wellicht ook een anomalie. Hij was raadslid van 1975 tot 1980 in Den Haag en daarna wethouder tot 1989. De Schilderswijker Adri studeerde aan de sociale academie maar via architectenvrienden zoals Joop ten Velden, Joop Bolster, de Dooievaar-activisten, Jan Brouwer en Carel Weeber leerde hij de architectuur van de stad heel goed kennen. Ondanks zijn passie voor architectuur stond altijd de community centraal voor Adri.

Met Alvaro Siza. Beeld uit film Intuition, zoektocht naar stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit, van Marit Geluk

Schilderswijk

Met stadsvernieuwing werd halverwege de jaren tachtig ferm een geheel nieuwe weg ingeslagen met vooral veel buitenlandse architecten met spraakmakende architectuur.

Wooncorporaties met haar inspraakrituelen en voorgeprogrammeerde woningen werden op afstand gezet. Met de campagne ‘Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’ bracht hij letterlijk kleur en diversiteit in de stad. Met daarbij aandacht voor de bestaande architectuur van de stad.

Adri viel voor de aanpak van de Portugeze architect Alvaro Siza die persoonlijk bij bewoners langsging om te praten over hun nieuwe huizen. Ook Katerstraat van atelier PRO was een experiment waarbij bewoners voor het eerst zelf een sociale huurwoning mochten kiezen. Renovatie van het fraaie Ostadehofje en transformatie van het Pandercomplex door DAK liet de herwaardering van de bestaande en historische architectuur zien. Architectuur verwees naar de fijnmazige stedelijke structuur en stedelijke architectuur. Met de volledig vernieuwde Vaillantlaan werd stedenbouw en woningbouw in een voorbeeldige samenhang gebracht door Jo Coenen.

Stadhuis Den Haag
Stadhuis Den Haag in 1997. Foto: Bert Mellinck

Spuiplein

Ook viel Adri voor de architectuur van Richard Meijer die in het stadhuisontwerp voor Den Haag een enorm overdekt binnenplein maakte, dat subtiel aansloot op de fijn stedelijke ruimten van de oude stad.

Ook de verschuiving van het centrum van Den Haag naar een plek tussen zand en veen gaf hij mede vorm. De concentratie van cultuurgebouwen rond het Spuiplein. En de Turfmarkt die deze cultuur verbond met het Centraal Station, waar ruimte werd geschapen voor bestuursgebouwen. Deze ontwikkeling is de opmaat voor wat later het Den Haag Nieuw Centrum zou gaan heten.

Nadat Adri vertrok uit Den Haag als wethouder is er nog jaren gewerkt aan de uitvoering van de bouwprojecten die door het progressief programcollege 1986-1989 was geïnitieerd en die de stad uit haar lethargie liet ontwaken en een nieuw gezicht gaf.

Stadhuis met plein in 2015 Foto: Kim Nuijen

Bewoner als opdrachtgever

Zijn hele leven lang zou de community centraal staan bij Adri. De bewoners zouden de opdrachtgever moeten zijn. Het wantrouwen tegen wooncorporaties met haar professionele participatiemachinerie en eenvormige woonproducten was groot. Hij geloofde in Het Wilde Wonen, zelfbouwprojecten, wooncoöperaties etc. De bewoners moesten zelf het wonen leren en ondervinden. ‘Alles draait om de community’, betoogde hij in een van de laatste interviews vol vuur en vlam. Bewoners van Den Haag gaan de aanpak en visie van Adri missen.

Film stadsvernieuwing Schilderswijk

Marit Geluk maakte de film ‘Intuition, zoektocht naar Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’. De film gaat over de zoektocht van Adri Duivesteijn naar kwaliteit voor de stadsvernieuwing van de Schilderswijk in de jaren 1980. Daarbij haalde hij architect Álvaro Siza naar Den Haag. Filmmaker Marit Geluk reconstrueert het intuïtieve moment waarop de stadsvernieuwing in Den Haag haar omslag kreeg. Het zou de start zijn van de campagne -Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit- waarmee draagvlak onder de bevolking werd gecreëerd. Bekijk de film hieronder:

Leave a Comment

*